در این مقاله بحران کرونا بر استارتاپ ها و شتابدهنده ها را به دو منظر مورد بررسی قرار دادیم که در ادامه مطالعه می کنید. تاثیر کرونا بر فعالیت استارتاپ ها و شتابدهنده ها زیاد بوده است. اما نمیتوان همه تاثیرات را منفی یا مثبت ارزیابی کرد. در ادامه به بررسی این تاثیرات می پردازیم. دوستان علاقمند به این حوزه می توانند گفتگوی جذاب آقای سلمان یزدانی با آقای علیرضا جاوید عربشاهی تحت عنوان “فرصت های کرونایی استارتاپ ها” را که در مجموعه برنامه های هاوش گپ انجام شد، مطالعه نمایند.
الف: تاثیر کرونا بر اقتصاد استارتاپ ها
کرونا هرچند به طور عمومی چالش های بزرگی برای بخش های مختلف اقتصادی ایران به وجود آورده است. به خصوص برروی استارت آپ های حوزه فناوری که در بخش های خدماتی فعال بودند تاثیر قابل توجهی گذاشته است. این تاثیرات لزوما یکسان نیست. برخی استارتاپ ها به خصوص آنها که متکی به صنعتی خاص بودند (مانند صنعت گردشگری یا سفارش آنلاین غذا) با تبعات شدیدتری مواجه شدند. دامنه این تاثیرات به لغو سرمایه گذاری، تعدیل نیرو و حتی پایان فعالیت برخی از شرکت ها هم منجر شده است.
استارتاپ های گردشگری:
کرونا دلیل توقف پروازهای ورودی/ خروجی شده است. همچنین توصیه به عدم سفر داخلی عملا این صنعت را با توقف کامل مواجه کرده است. اتفاق رخ داده در این عرصه شاید از پرخسارت ترین بخش های ناشی از شیوع کرونا باشد. با توقف پروازها شرکت ها مجبور به پرداخت هزینه کنسلی پروازها و تورها به مشتریان خود بودند. درحالی که بسیاری از آنها از مدت ها قبل درآمدهای خود را حتی هزینه کرده و به تعطیلات نوروز امسال به عنوان جبران کننده بخشی از ناکامی های اقتصادی امسال نگاه می کردند. علی بابا یکی از استارتاپ های این بخش ۱۴ اسفند ماه مجبور به تعدیل حدود ۲۰۰ نفر از کارکنانش شد. این شرکت در بیانیه ای که منتشر کرده بود اعلام کرد بیش از ۸۰ درصد سفرهای فروخته شده اش لغو شده است. یک هفته قبل از آن فلایتیو دیگر استارتاپ این حوزه با انتشار اطلاعیه ای شرایط حاضر را کمای صنعت گردشگری اعلام کرده است.
سفارش آنلاین غذا :
در حوزه سفارش آنلاین به خصوص در سفارش آنلاین غذا کرونا عملا منجر به توقف کامل یا بخش عمده فعالیت ها شد. اسنپ فود در بیانیه ای که منتشر کرد اعلام کرد: تعدیل های انجام شده در این شرکت ناشی از موضوع کرونا نیست ولی تاثیر شرایط حاضر باعث ۳۰ میلیارد تومان درآمد از دست رفته و هزینه های مرتبط با آن شده است. چیلیوری دیگر بازیگر این عرصه ۲۶ اسفند کلا فعالیت خود را متوقف کرد. این شرکت یک دلیل اصلی این اقدام را به تاخیر افتادن سرمایه گذاری (ناشی از بروز کرونا) و کاهش ۷۰ درصدی سفارش آنلاین غذا اعلام کرد. با تعطیل شدن چیلیوری استارتاپ های ریحون و سرمیز هم عملا به کار خود خاتمه دادند.
حمل و نقل آنلاین :
سامانه حملونقل آنلاین نیز از ویروس کرونا در امان نمانده و موجب کاهش رفتوآمد و ثبت سفارش در این صنعت شده است. اسنپ بزرگترین بازیگر در این حوزه، خبر از کاهش تعداد سفر داده و درصد کاهش آن را دو رقمی اعلام کرده است.
تحویل کالا:
با تغییر رفتار مردم و ایجاد قرنطینه خانگی به نظر می رسد استارتاپ های تحویل کالا برخلاف استارتاپ های حوزه گردشگری و سفارش غذا با رشد سفارش در این روزها روبه رو شده اند. بسیاری از مردم ترجیح داده اند به جای مراجعه به مراکز خرید یا سوپرمارکت ها به صورت آنلاین اقلام مورد نیاز خود را خریداری کنند. اما همین خرید آنلاین هم برای این گروه از سایت ها کم دردسر نبوده است. محدودیت ناگهانی وضع شده برای فروش برخی کالاها مانند ماسک، مواد ضدعفونی کننده و… از سوی نهادهای ذیربط باعث اشکالاتی در فروش برخی از این اقلام روی این پلت فرم ها شد. به خصوص که این پلت فرم ها تا پیش از این درحال گسترش مارکت پلیس (بستری برای عرضه کالا توسط دیگر فروشندگان) بودند. دیجی کالا از جمله شرکت هایی بود که در روزهای نخست بروز کرونا با ماجرای مراجعه ماموران و ضبط ماسک و دستکش روبه رو شد. در ابتدا در رسانه ها اعلام شد پنج میلیون ماسک کشف شده اما بعدا مقامات مسوول اعلام کردند رقم دقیق ۵۰ هزار بوده است. این شرکت در اطلاعیه ای اعلام کرد هیچ ماسکی را احتکار نکرده و ماسک های ضبط شده همه در پروسه تحویل به خریداران بوده است. دیوار دیگر استارتاپ فروش کالا هم در اطلاعیه ای اعلام کرد اساسا هر نوع آگهی ماسک را از روی سایت خود حذف می کند.
برگزاری رویداد و کلاس آنلاین:
دو استارتاپ ایسمینار و لحظهنگار که بستر برگزاری رویداد و کلاس آنلاین هستند، رشد خوبی را کسب کردهاند. ایسمینار در مدت کوتاه شیوع کرونا، آمار خیرهکننده افزایش ۴۰۰٪ فروش روزانه را ثبت و تنها در یک هفته ۶ هزار کاربر جدید را جذب کرده است. استارتاپ لحظهنگار هم از افزایش ۵۰٪ برگزاری رویداد و کلاس آنلاین خبر داده است.
تماشای آنلاین فیلم و سریال:
خانهنشینی مردم باعث شده تا میزان تماشای آنلاین فیلم و سریال افزایش یابد. میزان بارگذاری و تماشای ویدیو در آپارات به ترتیب با ۴۰٪ و ۲۵٪ رشد همراه بوده است. همچنین، با رایگان شدن تماشای آنلاین انیمشین در فیلیمو، میزان تماشای محتوای انیمیشنی ۷۴٪ و دیگر محتوای بصری ۳۵٪ رشد کرده است.
ب : اکوسیستم استارتاپی(شتابدهنده ها) در میان نبرد با کرونا
شتابدهنده سیناپس از اعضای مرکز شتابدهی نوآوری پس از چهارده روز تلاش مستمر و شبانه روزی تیم استارتاپی کویید ۱۹موفق به تکنولوژی ساخت کیت های سرولوژی با حضور دکتر سورنا ستاری، برای تولید انبوه به شرکت های تولیدی پیشتاز طب زمان و ایده آل تشخیص آتیه واگذار شد.
کیت های سرولوژی SARS-Cov2 IgG و SARS-Cov2 IgM با هدف تشخیص اینکه آیا سیستم ایمنی بدن افراد جامعه نسبت به این بیماری پاسخ داده است یا خیر به تولید رسیده است. این محصول به لحاظ کاربردی در کنار کیت های تشخیصی کارآمد است و به عنوان یک ابزار صرف تشخیصی نیست که موازی با کیت های تشخیصی کرونا مورد استفاده قرار می گیرد.
همچنین شتابدهنده «سیوان» با حمایت ستاد فرهنگسازی اقتصاد دانشبنیان معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و وزارت بهداشت و وزارت آموزش و پرورش T موفق به معرفی و عرضه اپلیکیشن گوشی تلفن همراه «سفیران سلامتی» ویژه بیماری همهگیر کرونا شده است.
در این اپلیکیشن کاربر از امکانات مختلفی مانند «آموزش»، «اطلاع رسانی»، «نیازسنجی»، «معرفی و آدرس مراکز درمانی»، «معرفی استارتاپها و کسب و کارهای خدمت رسان به مردم»، «تست غربالگری کرونا»، «آموزشهای ویژه دانشآموزان» و «هشدارهای منطقهای» بهرهمند میشود. همچنین این اپلیکیشن از طریق فروشگاههای برنامه موبایل قابل نصب است.
شتابدهنده «سلامت الکترونیک کارا» نیز با همراهی پنج استارتاپ خود، موفق به خدمت رسانی ۳.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰ ریالی رایگان به کاربران استارتاپها و بیش از ۴۰۰ نفر اشتغالزایی شده است.
گردآورنده: تکتم زحمتکش مرجانه، مونا فدایی
منابع :
روزنامه دنیا اقتصاد ، چهارشنبه ۲۸ اسفند ۱۳۹۸
سایت تکراسا فارسی
سایت مرکز شتابدهی نوآوری
باشگاه خبرگزاران جوان
