یکی از مفاهیمی که افراد دخیل در استارتاپها با آن باید آشنایی کامل داشته باشند، فرشتگان سرمایهگذار است. فرشتگان سرمایهگذار که به آنها سرمایهگذاران فرشته نیز گفته میشود، افرادی هستند که در مراحل اولیه استارتاپ با سرمایه شخصی به شکلگیری ایده کمک میکنند. البته این تعریف تا حد زیادی کلی است و ظرایف فرشتگان سرمایهگذار را نشان نمیدهد. پس لازم است به صورتی جدیتر به این سوال پاسخ دهیم.
بیشتر بخوانید: انواع روشهای سرمایه گذاری را بیشتر بشناسید
فرشتگان سرمایهگذار
فرشتگان سرمایهگذار افرادی ثروتمند هستند که از سرمایه شخصی خود روی استارتاپها سرمایهگذاری میکنند. این افراد در فازهای اولیه استارتاپ، سرمایه نسبتاً کوچکی در اختیار استارتاپ قرار میدهند و در ازای آن، سود یا بخشی از مالکیت استارتاپ را طلب میکنند. بسیاری از فرشتگان سرمایهگذار یکی از دوستان یا اعضای خانواده صاحب ایده هستند. این سرمایه ممکن است به صورت یکجا به استارتاپ تزریق شود و یا به صورت مرحله به مرحله در اختیار تیم قرار بگیرد.
این نوع سرمایهگذاری بسیار پرخطرتر از سرمایهگذاری سرمایهگذاران خطرپذیر است. به صورت معمول، در استارتاپهایی که شکست میخورند، تنها ده درصد سرمایه فرشته سرمایهگذار به او برمیگردد. هدف این افراد معمولاً رسیدن به سود بالاتر در مدت زمانی کوتاهتر نسبت به روشهای معمول سرمایهگذاری است. تمرکز این سرمایهگذاران معمولاً کمک به استارتاپها در مراحل اولیه است و هدف اصلی آنها، شکلگیری استارتاپ است. از این لحاظ، میتوان فرشتگان سرمایهگذار را نقطه مقابل صندوقهای سرمایهگذاری دانست.
تفاوت فرشتگان سرمایهگذار با صندوقهای سرمایهگذاری
همانطور که در بالا ذکر شد، فرشتگان سرمایهگذار هدفشان به راه افتادن استارتاپ است و سرمایه فازهای اولیه آن را تامین میکنند. در سوی دیگر، صندوقهای سرمایهگذاری معمولاً پس از شکلگیری استارتاپ وارد عمل میشوند و هزینههای بازاریابی یا تولید انبوه محصول را متقبل میشوند.
بیشتر بخوانید: لیست سرمایهگذاران خطرپذیر ایران
تفاوت دیگر سرمایهگذاران فرشته با صندوقهای سرمایهگذاری در وظایف آنها تعریف میشود. سرمایهگذار فرشته میتواند در حد مشاور به استارتاپ کمک کند؛ اما در این مسئله اجباری متوجه او نیست. در سوی دیگر، صندوقهای سرمایهگذاری معمولاً در کنار تامین سرمایه، مشاوره، آموزش و بازاریابی را نیز بر عهده میگیرند. میتوان این مسئله را به این شکل نیز بیان کرد که سرمایهگذار فرشته در مدیریت استارتاپ دخالتی ندارد؛ اما صندوق سرمایهگذاری یکی از مالکان استارتاپ است. در نتیجه، نفوذ بیشتری روی استارتاپ دارد و در تصمیمگیریها دخیل است.
تفاوت دیگر فرشتگان سرمایهگذار با صندوقهای سرمایهگذاری در میزان سرمایهای است که در اختیار استارتاپ قرار میدهند. فازهای اولیه استارتاپ معمولاً هزینه کمتری نسبت به تولید انبوه محصول یا ارائه خدمت دارند. در نتیجه، فرشتگان سرمایهگذار نسبت به صندوقهای سرمایهگذاری، سرمایهای کمتر وسط میگذارند.
مسئله دیگر در میزان ریسکپذیری است. فرشتگان سرمایهگذار در فازهای اولیه مسئول تامین سرمایه استارتاپ میشوند. در نتیجه احتمال شکست استارتاپ بالاتر است و سرمایه آنها در معرض ریسک بیشتری است. در دیگر سو، صندوقهای سرمایهگذاری معمولاً تنها در فازهای پیش از تولید انبوه و پس از آزمونهای متعدد وارد کارزار میشوند و ریسک کمتری متوجه آنها است.
بیشتر بخوانید: چگونه سرمایهگذارها را مجاب به سرمایهگذاری کنیم؟ | موفقیت در جذب سرمایه
صندوقهای فرشته
وقتی چند سرمایهگذار فرشته با هم یک نهاد را تشکیل میدهند، صندوق فرشته به وجود میآید. تفاوت این نهاد با سرمایهگذار فرشته مفرد در میزان سرمایه تامین شده است. صندوقهای فرشته از سرمایه اعضای آن استفاده میکند و معمولاً در زمینههای مشخصی فعالیت میکنند. اعضای چنین صندوقهایی معمولاً افرادی با سابقه فعالیت اقتصادی هستند و به دنبال رسیدن به سود در بازههای زمانی دو تا هشت سالهاند.